Ceza Hukuku Kanun yolları, bir ceza davasında hüküm verilmiş karara karşı yapılabilecek itiraz ve başvuru yollarını kapsar. Bu kanun yolları, sanığın hukuki haklarının korunması ve adil bir yargılama süreci sağlamak için önemlidir. Temel ceza hukuku kanun yolları şunlardır:
Temyiz, bir mahkeme kararının daha üst bir mahkeme tarafından incelenmesi anlamına gelir. Temyiz, hüküm verilmiş bir ceza davası için kullanılan en yaygın kanun yoludur. Temyiz başvurusu, hüküm veren mahkemenin kararına itiraz etmek için yapılır ve daha üst bir mahkeme tarafından incelenir.
İstinaf, daha alt bir mahkemenin verdiği kararın daha üst bir mahkeme tarafından incelenmesi anlamına gelir. İstinaf başvurusu, temyizden önce yapılan bir itiraz yoludur ve hüküm veren mahkemenin kararına karşı yapılan bir itirazdır.
Yeniden yargılama, bir mahkeme kararına karşı yapılan itirazlardan biridir ve hüküm verilmiş bir davada verilen kararın tamamen iptal edilmesi ve davaya yeniden başlanması anlamına gelir. Yeniden yargılama, hukuka aykırı bir kararın ortaya çıkması, delillerin yeniden incelenmesi veya yeni bir delilin ortaya çıkması gibi durumlarda yapılabilir.
İtiraz, mahkeme kararına karşı yapılan bir başvurudur ve hüküm verilmiş bir davada mahkeme kararının hukuka uygun olmadığını düşünen kişiler tarafından yapılır. İtiraz, hüküm verilmiş bir davada kararın tamamen iptal edilmesini amaçlamaz, ancak kararda düzeltme yapılmasını talep eder.
Bu ceza hukuku kanun yolları, hüküm verilmiş bir ceza davasında mahkeme kararının hukuka uygunluğunu ve adil bir yargılama sürecinin sağlanmasını garanti altına almaya yardımcı olur. Ancak, kanun yollarının kullanımı belirli sınırlamalara tabidir ve belirli koşullar altında yapılabilmektedir.
İstinaf olağan ve ikinci derece bir kanun yoludur. İlk derece mahkemesinin vermiş olduğu kararları incelemek ve yapılan inceleme sonucunda yeniden karar vermekle görevlidir. Başka bir deyişle; vatandaşa verilen ikinci bir şans olarak da nitelendirilebilir.
İlk derece mahkemesinin vermiş olduğu kararı açıklamasından itibaren yedi gün içinde kararı veren mahkemeye bir dilekçe verilmesi veya zabıt katibine başvuru ile ilgili beyanda bulunulması suretiyle yapılır; beyan tutanağa geçirilir ve hakime onaylattırılır. Karar istinaf yoluna başvuru sahiplerinin yokluğunda açıklanmışsa süre tebliğ tarihinden itibaren başlayacaktır.
İstinaf mahkemesinin bozma kararı dışında vermiş olduğu kararları inceler. Temyiz kanun yolu istinaf kanun yolunun devamı olarak düşünülebilir.
Temyiz yoluna başvuru; istinaf mahkemesinin (bölge adliye mahkemesinin) vermiş olduğu kararın tefhimi veya tebliğinden itibaren 15 gündür. Başvuru kararı veren istinaf mahkemesine bir temyiz dilekçesi verilerek yapılır.
Yukarıda kısaca anlattığımız hususlar büyük önem taşımakta olup hak kayıplarının ve usulü hataların olmaması adına tüm bu süreci avukat ile yürütmek daha sağlıklı olacaktır.