İşçi Tazminat Davaları

İşçi Tazminat Davaları; 4857 sayılı Türk İş kanunu uyarınca İş Mahkemeleri işçi lehine yorum ilkesini benimsemiştir. Bu nedenle çalışanlar işçilik hakları bakımından koruma altındadır.

İşçinin işveren ile karşı karşıya kaldığı, işveren tarafından istifaya zorlanma, iş kazası ya da fazla mesai yapmaya mecbur bırakılma gibi hallerde lehe yorum ilkesi nedeniyle işverenler yüksek tazminat kararları ile karşı karşıyadır.

İşçi Tazimat Davaları

Türkiye’de en çok rastlanan hukuki ihtilaf ise işçinin kendi rızasıyla işten ayrıldıktan sonra geriye dönük haklarını ( kıdem tazminatı, yıllık izin vb. ) almak istemesidir.

Uygulamada kanunen istifa eden işçinin kıdem tazminatı alma hakkı yoktur ancak haklı nedenle fesih gündeme geldiğinde yargılamanın seyri işçi lehine değişmektedir.

İstifa eden işçinin işten kendi isteğiyle ayrılması eğer haklı bir nedenden kaynaklanıyor ise bu durumda işçi işverenden hak etmiş olduğu tüm işçilik alacaklarını talep edebilecektir.

İşçiye derhal fesih hakkı veren haklı nedenler İş Kanunu’nda sayılanlarla sınırlı değildir. İş sözleşmesinin devamını objektif iyiniyet kuralları gereğince beklenemez hale getiren nedenlerden her biri somut olayda haklı neden olarak değerlendirilebilir.
İşçiye ödenen ücret, iş sözleşmesine uygun olmayan şekillerde ve eksik ödeniyorsa, ücret düzenli ödenmiyorsa, SSK primleri eksik ödeniyorsa, Resmi ve dini bayramlarda zorla çalıştırılma yapılıyor ve bu çalışmanın karşılığında ücret ödenmiyorsa, fazla çalışma ücretleri hiç ödenmiyor veya eksik ödeniyorsa, mobbing uygulanıyorsa bunların ispatı halinde haklı nedenle feshin varlığı aşikârdır.
İşçi, İş Kanunu’nun 24. maddesinde düzenlenen “Sağlık sebepleri, Ahlak ve iyiniyet kurallarına uymayan haller ve Zorlayıcı sebepler”den birine dayanarak ihbar süresini beklemeksizin iş akdini derhal feshedebilir.

İşveren, bu gerekçelerle iş akdini fesheden(istifa eden) işçiye kıdem tazminatı, fazla mesai ücreti, hafta tatili, ulusal bayram ve dini tatillerdeki çalışmaların karşılığını, kullanılmayan yıllık izinleri ve işçinin ücret alacaklarını ödemek zorundadır. Haklı gerekçeyle istifa eden işçi işsizlik ödeneği almaya da hak kazanır.

Bazı özel hallerde iş akdini fesheden (istifa eden) işçinin haklarını alabileceğine ilişkin düzenlemeler de mevcuttur;
• 4857 sayılı İş Kanunu’nun 120. maddesi yollamasıyla halen yürürlükte olan 1475 sayılı Kanun’un 14. Maddesi gereği işçinin muvazzaf askerlik görevi, emekliliğe hak kazanmış olması, kadın işçilerin evlenmesi sebebiyle 1 yıl içinde işten ayrılması durumlarında kıdem tazminatına hak kazanılır.
• 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu’nun 23. maddesinde işçi kuruluşu yöneticiliği için işten ayrılan işçi (haklı bir neden olmasa bile) doğrudan yasa gereği kıdem tazminatına hak kazanır. Bu sebeplerle işten ayrılan işçinin kıdem tazminatı alması için işyerinde 1 yıl çalışmış olma şartı aranmaktadır.

Bununla birlikte işçinin iş ilişkisinden, memuriyete veya sözleşmeli personel ya da idari sözleşme ilişkisine kendi iradesi ile geçmesi halinde iş ilişkisi işçi tarafından sonra erdirildiğinden kıdem ve ihbar tazminatı hakkı doğmaz. Keza bu şekildeki statü değişikliği işçi açısından haklı fesih nedeni değildir. (Yargıtay 9.Hukuk Dairesi 04.12.2019 tarihli 2017/13709 E. ve 2019/21737 K. sayılı kararı)

Uygulamada istifaya ilişkin her somut olay kendi içerisinde değerlendirilmekle birlikte Yargıtay kararlarında işçinin sözleşmeyi feshederken (istifa ederken) açık ve kesin bir neden beyan etmemesi işçi lehine yorumlanmakta ve işçinin alacaklarını alabilmesi mümkün olmaktadır.
Çalıştığınız iş yerinden ayrılmadan önce alanında uzman bir iş hukuku avukatı ile görüşerek ihtar çekmek suretiyle işten ayrılmanız ve zaman aşımı sürelerini de dikkate alarak ivedilikle yargı yoluna başvurmanızı tavsiye ederiz.

İşçi Hangi Durumlarda Tazminat Davası Açabilir ? 

İşçiler, iş sözleşmesinin feshi nedeniyle uğradıkları maddi ve manevi zararlar nedeniyle tazminat davası açabilirler. Bununla birlikte, her işçi herhangi bir nedenle tazminat davası açamaz. Tazminat davası açmak için bazı şartların yerine getirilmesi gerekmektedir. İşçiler aşağıdaki durumlarda tazminat davası açabilirler:

İş Sözleşmesinin İşveren Tarafından Feshedilmesi:

İşverenin geçerli bir neden olmaksızın iş sözleşmesini feshetmesi durumunda işçi tazminat davası açabilir.

İş Sözleşmesinin İşçi Tarafından Feshedilmesi:

İşçinin geçerli bir nedenle iş sözleşmesini feshetmesi durumunda da işçi tazminat davası açabilir.

İş Sözleşmesinin Süresinin Dolması:

İş sözleşmesinin belirli bir süre ile yapıldığı durumlarda, sözleşmenin süresinin dolması nedeniyle işçi tazminat davası açabilir.

İş Sözleşmesinin Haklı Nedenle Feshedilmesi:

İşverenin işçinin davranışlarından kaynaklanan geçerli bir nedenden dolayı iş sözleşmesini feshetmesi durumunda, işçi tazminat davası açabilir.

İşçiler ayrıca çalışma koşulları nedeniyle uğradıkları sağlık sorunları nedeniyle de tazminat davası açabilirler. Örneğin, işçinin çalışma koşulları nedeniyle iş kazası geçirerek zarar görmesi durumunda, işçi tazminat davası açabilir.

İş Kazası Tazminat Davaları